Khẩu độ, Tốc độ màn trập và ISO – 3 chỉ số cơ bản trong nhiếp ảnh

 Khẩu độ, Tốc độ màn trập và ISO – 3 chỉ số cơ bản trong nhiếp ảnh

Trong thế giới nhiếp ảnh, bên cạnh những chiếc máy ảnh hiện đại và ống kính sắc nét, ba yếu tố sau đây đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hình ảnh mà bạn thu được: Khẩu độ, Tốc độ màn trập và ISO. Hiểu rõ cách thức hoạt động của “bộ ba quyền lực” này sẽ giúp bạn kiểm soát ánh sáng hiệu quả, tạo nên những bức ảnh lung linh, sắc nét và đúng như ý đồ của mình.

1. Khẩu độ – Cánh cửa đón ánh sáng:

Khẩu độ, hay còn gọi là Aperture, chính là “cánh cửa” điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào máy ảnh thông qua ống kính. Nó được biểu thị bằng các giá trị f-stop, ví dụ như f/1.8, f/5.6 hay f/22.

  • Khẩu độ lớn (số f nhỏ): Khi bạn mở rộng “cánh cửa” bằng cách chọn khẩu độ lớn (số f nhỏ), lượng ánh sáng đi vào sẽ nhiều hơn, giúp ảnh sáng hơn và xóa phông hiệu quả. Tuy nhiên, độ sâu trường ảnh sẽ ngắn hơn, khiến chỉ một phần nhỏ trong khung ảnh được nét.
  • Khẩu độ nhỏ (số f lớn): Ngược lại, khi thu hẹp “cánh cửa” bằng cách chọn khẩu độ nhỏ (số f lớn), lượng ánh sáng đi vào sẽ ít hơn, khiến ảnh tối hơn và xóa phông ít hơn. Tuy nhiên, độ sâu trường ảnh sẽ dài hơn, giúp toàn bộ khung ảnh từ tiền cảnh đến hậu cảnh đều được nét.
khẩu độ - sông hồng camera

2. Tốc độ màn trập – Cánh cửa thời gian:

Tốc độ màn trập, hay còn gọi là Shutter Speed, quyết định thời gian mà cảm biến máy ảnh tiếp xúc với ánh sáng. Nó được đo bằng đơn vị giây, ví dụ như 1/125s, 1/500s hay 1s.

  • Tốc độ màn trập nhanh: Khi bạn chọn tốc độ màn trập nhanh, “cánh cửa” sẽ mở ra và đóng lại trong thời gian ngắn, giúp ảnh sắc nét, “đóng băng” chuyển động và giảm thiểu hiện tượng nhòe ảnh do rung tay. Tuy nhiên, lượng ánh sáng thu được sẽ ít hơn, khiến ảnh tối hơn. Phù hợp với chụp ảnh thể thao, chụp hoang dã, chụp chuyển động nhanh.
  • Tốc độ màn trập chậm: Ngược lại, khi bạn chọn tốc độ màn trập chậm, “cánh cửa” sẽ mở ra trong thời gian dài hơn, giúp thu được nhiều ánh sáng hơn, khiến ảnh sáng hơn và dễ dàng tạo hiệu ứng mượt mà cho các chuyển động trong ảnh. Tuy nhiên, nguy cơ ảnh nhòe do rung tay sẽ cao hơn.
tốc độ màn trập nhanh - sông hồng camera

3. ISO – Độ nhạy sáng của cảm biến:

ISO là mức độ nhạy sáng của cảm biến máy ảnh đối với ánh sáng. Nó được biểu thị bằng các số, ví dụ như ISO 100, ISO 400 hay ISO 3200.

  • ISO thấp: Khi chọn ISO thấp, cảm biến sẽ ít nhạy cảm với ánh sáng hơn, giúp giảm thiểu nhiễu hạt và tạo ra hình ảnh có chất lượng cao. Tuy nhiên, bạn sẽ cần nhiều ánh sáng hơn để chụp ảnh sáng nét.
  • ISO cao: Ngược lại, khi chọn ISO cao, cảm biến sẽ nhạy cảm hơn với ánh sáng, giúp bạn chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng mà vẫn đảm bảo độ sáng cho ảnh. Tuy nhiên, nhiễu hạt sẽ xuất hiện nhiều hơn, ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh.
độ nhạy ánh sáng iso - sông hồng camera

4. Tam giác phơi sáng:

Sự kết hợp hài hòa giữa Khẩu độ, Tốc độ màn trập và ISO sẽ giúp bạn tạo ra những bức ảnh hoàn hảo. Mọi người hay gọi đây là tam giác phơi sáng. Hãy linh hoạt điều chỉnh “bộ ba quyền lực” này để phù hợp với điều kiện chụp ảnh và ý đồ sáng tạo của bạn:

  • Chụp ảnh trong điều kiện đủ hoặc dư sáng: Bạn có thể sử dụng khẩu độ hẹp để tăng độ sâu trường ảnh, kết hợp với tốc độ màn trập nhanh để “đóng băng” chuyển động và ISO thấp để giảm thiểu nhiễu hạt.
  • Chụp ảnh thiếu sáng: Bạn cần mở khẩu độ lớn hơn, giảm tốc độ màn trập, tăng ISO phù hợp với mong muốn. Trường hợp chiếc máy ảnh của bạn đã đạt đến giới hạn các chỉ số, hãy bổ sung nguồn sáng từ bên ngoài.
tam giác phơi sáng - sông hồng camera

5. Lời khuyên dành cho bạn:

  • Luyện tập thường xuyên: Hãy thử nghiệm thay đổi khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO trong các điều kiện chụp ảnh khác nhau để hiểu rõ cách thức hoạt động của chúng và tạo ra những bức ảnh đẹp như ý.
  • Tham khảo tài liệu: Có rất nhiều tài liệu online và sách hướng dẫn về nhiếp ảnh có thể giúp bạn học hỏi thêm về “tam giác phơi sáng” và nâng cao kỹ năng chụp ảnh.
  • Kiên nhẫn và sáng tạo: Chụp ảnh là một hành trình học hỏi không ngừng. Việc điều chỉnh thuần thục ba chỉ số này đôi khi tạo ra những bức ảnh vô cùng độc lạ. Hãy bứt phá khả năng của bản thân.

>>> Xem thêm: Thuật ngữ EXPOSURE trong nhiếp ảnh là gì ?

Nguyễn Luân

Related post